Πόλεις & Χωριά της Κεντρικής Χαλκιδικής

Νέα Καλλικράτεια 
Πριν την χερσόνησο της Κασσάνδρας και σε απόσταση 43 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, η Νέα Καλλικράτεια οφείλει το όνομά της στους πρόσφυγες από την Καλλικράτεια της Ανατολικής Θράκης, που μετακινήθηκαν το 1922 με τη Μικρασιατική καταστροφή. Κατά τη βυζαντινή εποχή, η γη που είναι χτισμένο το χωριό ανήκε στο μετόχι Στόμιον της αγιορείτικης μονής Ξενοφώντος. Σήμερα η Νέα Καλλικράτεια διαθέτει μεγάλη οργανωμένη παραλία, πολλά μπαράκια και καφετέριες, ταβέρνες, ξενοδοχεία για άνετη διαμονή κ.ά. 

Νέα Ηράκλεια 
Κοντά στην Νέα Καλλικράτεια βρίσκεται το προσφυγικό χωριό, η Νέα Ηράκλεια, στο οποίο βρέθηκε αργυρή λειψανοθήκη του Δ΄ και Ε΄ αιώνα μ.Χ. με γλυπτές παραστάσεις από την Παλαιά και Καινή διαθήκη και στις τέσσερις πλευρές της. Οι παραστάσεις απεικονίζουν τον Χριστό ανάμεσα στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο, τον Δανιήλ στον Λάκκο των λεόντων, τους τρεις Παίδες εν καμίνω και τον Μωυσή στο Όρος Σινά να παίρνει τις δέκα εντολές. Το εύρημα αυτό φυλάσσεται επίσης στο Αρχαιολογικό μουσείο της Θεσσαλονίκης. Πολλοί κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, ενώ στον Άγιο Παύλο υπάρχουν πολλοί αμπελώνες και το σταφύλι αποτελεί το κύριο εξαγωγικό προϊόν του Δήμου. 

Φλογητά 
Παραθαλάσσιο προσφυγικό χωριό, το οποίο στις μέρες μας είναι αναπτυγμένο τουριστικά και διαθέτει ταβερνάκια, καφετέριες και μπαράκια και βεβαίως αμμουδερή παραλία. Κοντά στα Φλογητά σώζεται σε ερείπια το μετόχι της αγιορείτικης μονής του Αγίου Παντελεήμονα, κτίσμα του 17ου μ.Χ. αι., όπου μετά τον ξεριζωμό λειτούργησε για πολλά χρόνια αμερικανικό νοσοκομείο, που περιέθαλψε εκατοντάδες πρόσφυγες εγκατεστημένους στην περιοχή. 

Γαλάτιστα 
Η Γαλάτιστα αναφέρεται ήδη από τα τέλη του 9ου μ.Χ. αι. και αργότερα, ενώ μετά την επικράτηση των Τούρκων, περί το 1500, είναι ιδιοκτησία του Ισχάκ Πασά. Στην περιοχή της Γαλάτιστας, χαμηλότερα από τον οικισμό, κοντά στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, εικάζεται ότι βρισκόταν ο αρχαίος Ανθεμούς, πόλη που δέσποζε και κυριαρχούσε στην ομώνυμη περιφέρεια. Ο Ανθεμούς παραχωρήθηκε από τους Πέρσες στη Μακεδονία και ο βασιλιάς της Αμύντας Α’ τον πρόσφερε ως δώρο στον τύραννο Ιππία, γιο του Πεισίστρατου αλλά εκείνος αποποιήθηκε την προσφορά. 
Στη Γαλάτιστα άνθισε για μια περίοδο, τον 19ο αι., η αγιογραφία και το χωριό ανέδειξε μία πλειάδα αγιογράφων που κόσμησαν με τις εικόνες και τις νωπογραφίες τους πολλούς ναούς στη Χαλκιδική και την υπόλοιπη Β. Ελλάδα. 

Βάβδος 
Όμορφο ορεινό χωριό, με παλιά σπίτια χτισμένα αμφιθεατρικά στις καταπράσινες πλαγιές, λιθόστρωτους δρόμους, γραφικά στενά και ωραία πλατεία μ’ ένα πελώριο πλατάνι. 
Οι κάτοικοί του ασχολούνται με τη μελισσοκομία, τη γεωργία, την κτηνοτροφία ενώ αρκετοί εργάζονται στα γειτονικά μεταλλεία λευκολίθου. Η Βάβδος είναι γενέτειρα του Νικολάου Γερμανού, βουλευτή και πολιτικού της Β. Ελλάδας, του ιδρυτή της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (το 1926). 
Στα αξιοθέατα του χωριού περιλαμβάνονται ο πέτρινος μονολιθικός άμβωνας των παλαιοχριστιανικών χρόνων στον ενοριακό ναό του χωριού, που αποτελεί απόδειξη ότι ο γενικός χώρος της Βάβδου κατοικούνταν από την ύστερη ρωμαιοκρατία και πέρα. 

Άγιος Πρόδρομος 
Μικρό, ορεινό χωριό, σε απόσταση 50 χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη, στο δρόμο προς την Αρναία, την Ουρανούπολη και το Άγιο Όρος. Ονομαστά είναι τα σουβλάκια Αγίου Προδρόμου στις πολυάριθμες ταβέρνες που θα βρείτε στο κέντρο του χωριού. 

Πολύγυρος 
Πρωτεύουσα του νομού Χαλκιδικής και έδρα του δήμου Πολυγύρου, βρίσκεται στο κέντρο του νομού και είναι χτισμένος στις νότιες υπώρειες του Χολομώντα σε υψόμετρο 550 μέτρων. Όσον αφορά το όνομα του, υποστηρίχτηκε ότι προέρχεται από τις πολλές κλιτύες των αλλεπάλληλων λόφων. Μια άλλη εκδοχή είναι από το Πολύγερός λόγω του πολύ καλού κλίματος αλλά και από το Πολύ-ιερός τόπος λόγω ενός μεγάλου ιερού που υπήρχε στην περιοχή. 
Αναφορά στον Πολύγυρο γίνεται από τα βυζαντινά χρόνια· εκεί έγινε η έναρξη της επανάστασης της Χαλκιδικής, στις 17 Μαΐου του 1821. 
Στον Πολύγυρο περπατήστε στον παραδοσιακό ιστό του με τα στενά δρομάκια του και τα παλιά σπίτια. Γραφική είναι η τοποθεσία «Έξι Βρύσες» με τις χαρακτηριστικές της έξι βρύσες. Εκεί λειτουργεί εστιατόριο αναψυκτήριο που προσφέρεται για ξεκούραση, καφέ και φαγητό. 
Άλλη όμορφη τοποθεσία είναι η «Παναγία» με το ομώνυμο εκκλησάκι ενώ σε απόσταση 6 χλμ. στο δρόμο που οδηγεί προς το Ταξιάρχη και πάνω από το Γενικό Νοσοκομείο, βρίσκεται η τοποθεσία «Τσουκαλάς» με πανοραμική θέα προς τη κωμόπολη. Στο κέντρο του Πολυγύρου επισκεφτείτε και το αρχαιολογικό του μουσείο . 
Κατά τη διάρκεια του χρόνου, στον Πολύγυρο πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις και πολιτιστικά δρώμενα ενώ στην περιοχή θα βρείτε ξενώνες για διαμονή, ταβέρνες και γραφικά ουζερί για τοπικές παραδοσιακές λιχουδιές. 

Βράσταμα 
Γραφικό ορεινό χωριό στον Χολομώντα, από τα παλαιότερα της Χαλκιδικής και σε απόσταση 15 χλμ. ανατολικά του Πολυγύρου. 
Ονομάζεται αλλιώς και Βραστά. Στο χωριό ανήκουν και οι οικισμοί Κελλί και Πλανά. Το χωριό πήρε το όνομά του από κάποιον καλόγερο ονόματι Βράσταμο. Είναι διάσημο για το τσίπουρό του, το οποίο παρασκευάζεται από τα κούμαρα του Χορτιάτη. Μη χάσετε τη γιορτή ρακής τον Δεκαπενταύγουστο. Στο χωριό λειτουργεί παραδοσιακός ξενώνας ο οποίος στεγάζεται σε αναπαλαιωμένο αρχοντικό. 

Ταξιάρχης 
Το χωριό αναφέρεται ως Λόκοβη στα χρόνια της τουρκοκρατίας, ενώ το σημερινό του όνομα το απέκτησε το 1928 από τον προστάτη άγιο του, τον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Πήρε μέρος στην επανάσταση του 1821 με τραγικές όμως συνέπειες. Οι Τούρκοι έκαψαν το χωριό και σκότωσαν και αιχμαλώτισαν όσους δεν πρόλαβαν να κρυφτούν. Ο Ταξιάρχης ελευθερώθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1912. 
Υπάρχουν δυο είσοδοι για το χωριό: η δυτική που αποτελεί και την κυρίως είσοδο, που γίνεται από την πηγή Σιποτούρα ή Τσιποτούρα και η βόρεια η οποία γίνεται από την περιοχή Σταυρός και το γήπεδο ποδοσφαίρου. 
Ο Ταξιάρχης είναι κτισμένος σε δυο πλαγιές, τη δυτική και τη νοτιοανατολική και βρίσκεται ανάμεσα σε τέσσερις πηγές: Σιποτούρα, Πάνω και Κάτω Πηγάδι και Πχό (τοπικό νερό). 
Η πλατεία του χωριού ονομάζεται χορός ή χοροστάσι, όνομα πολύ παλιό που σημαίνει τόπος χορού. Αυτό δηλαδή που γινόταν κάθε Κυριακή μετά την πρωινή λειτουργία στην εκκλησία. Εκεί υπάρχουν καφενεία, το άγαλμα του Γιάννη Παρλιάρη οπλαρχηγού Μακεδονομάχου, το Ηρώο, το κοινοτικό κατάστημα, το δημοτικό σχολείο, το ιατρείο. Πιο κάτω είναι η εκκλησία του Αρχάγγελου Μιχαήλ η οποία πήρε το όνομά της από τον πολιούχο του χωριού, τον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Γιορτάζει κάθε χρόνο στις 8 Νοεμβρίου. 
Στον Ταξιάρχη λειτουργεί ο γυναικείος συνεταιρισμός «Ευ γεύεσθαι» με τοπικά προϊόντα όπως μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού, τραχανά κ.ά. 
Φημίζεται για τα μανιτάρια του και κυρίως για την ποικιλία αυγομηλάκια, ονομασία που προέρχεται από το χρώμα του αυγού. Άλλα τοπικά προϊόντα είναι τα φασόλια ιδιαίτερα τα «παρδαλά», οι πατάτες Χολομώντα καθώς και δασικά προϊόντα όπως τα καυσόξυλα και τα κάρβουνα. Επίσης τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύσσεται δυναμικά η καλλιέργεια ελάτων που προορίζονται για χριστουγεννιάτικα δέντρα. 
Στην περιοχή του Χολομώντα και γύρω από τον Ταξιάρχη υπάρχουν πολλές δασικές διαδρομές τόσο για πεζοπορία όσο και για ορεινή ποδηλασία και τετρακίνητα οχήματα. Επίσης, θα βρείτε παραδοσιακούς αγροτουριστικούς ξενώνες που προσφέρουν ευχάριστη και άνετη διαμονή και λειτουργούν όλο το χρόνο. 

Αρναία 
Επί τουρκοκρατίας ονομαζόταν Λιαρίγκοβη, «Άρνη», «Άρναι» και «Αυγαία» ήταν οι αρχαίες ονομασίες της ενώ η σημερινή της προέκυψε το 1928 από τα τρία πρώτα γράμματα του ονόματος Άρνη και τα τρία τελευταία του Αυγαία. Το 1821 ήταν ένα από τα 42 συνολικά χωριά που κάηκαν ολοσχερώς από τον Μπαϊράμ πασά. Υπήρξε κεφαλοχώρι και ένα από τα 12 Μαντεμοχώρια της περιοχής όπου συγκέντρωνε πολλούς εμπόρους και επαγγελματίες. 
Οι κάτοικοι της καθώς και των υπόλοιπων Μαντεμοχωρίων έφυγαν προς το Άγιο Όρος, την Αμουλιανή και προς την πλευρά του Παγγαίου. 
Η Αρναία απελευθερώθηκε από τους Τούρκους στις 2 Νοεμβρίου του 1912. Όταν οι κάτοικοι επέστρεψαν στον τόπο τους μετά την καταστροφή, άρχισαν να χτίζουν το καμένο χωριό. 
Είναι χαρακτηρισμένη από το υπουργείο Πολιτισμού ως «Ιστορικός τόπος» διατηρώντας σημαντικά δείγματα παραδοσιακής μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Πυρήνας του χωριού είναι η κεντρική πλατεία, το «παζάρι» όπως ονομάζεται. Εκεί βρίσκονται καφενεία, ταβερνάκια, μαγαζιά με τοπικά προϊόντα ενώ λίγο πιο πάνω στο αρχοντικό «Γιατράδικο» στεγάζεται το Λαογραφικό μουσείο. 
Στη θέση «χοροστάσι» βρίσκεται το παλιό σχολειό του χωριού – ιστορική έδρα του δήμου Αριστοτέλη- και η εκκλησία του Αγίου Στεφάνου η οποία χτίστηκε το 1812 ενώ κάηκε κατά την επανάσταση του 1821. Το καμπαναριό της χτίστηκε το 1889 και βρίσκεται πλάι στο παλιό σχολειό. 
Η εκκλησία του Αγίου Στεφάνου είναι η μεγαλύτερη της Χαλκιδικής σε χώρο και ύψος. 
Από το «χοροστάσι» ο δρόμος αριστερά οδηγεί προς την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων και την κάτω γειτονιά της Αρναίας. Ο δρόμος δεξιά οδηγεί προς τη Βαρβάρα ένα άλλο Μαντεμοχώρι, το Νεοχώρι, τα Στάγειρα, την Ουρανούπολη και το Άγιο Όρος. 
Αξίζει να πάτε και στο άλσος της Αγίας Παρασκευής με το ομώνυμο ξωκλήσι το οποίο εορτάζεται στις 26 Ιουλίου όπου είναι και η μεγάλη γιορτή της Αρναίας με τρανό πανηγύρι. 
Για πανοραμική άποψη της Αρναίας θα ανεβείτε στο ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, σε απόσταση 2,5 χλμ. 
Τοπικά προϊόντα της Αρναίας είναι τα υφαντά, το μέλι, η μουντοβίνα δηλαδή τσίπουρο από μέλι, οι μαρμελάδες, τα γλυκά του κουταλιού και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. 

Μεγάλη Παναγία 
Ορεινό χωριό, περίπου 13 χλμ. από την Αρναία, η Μεγάλη Παναγία παλαιότερα λεγόταν Ρεβενίκια. 
Όσον αφορά τη σημερινή ονομασία, τον 19ο αιώνα χτίστηκε κοντά στο χωριό ένα ξωκλήσι για να στεγάσει μία θαυματουργή εικόνα που βρέθηκε εκεί. Ο ναός έγινε γρήγορα μεγάλο προσκύνημα, από το οποίο ονομάστηκε το χωριό Μεγάλη Παναγία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα παλιά σπίτια του χωριού. 

Στάγειρα 
Είναι χτισμένα σε υψόμετρο 500μ. ανάμεσα στα δάση του Στρατονικού Όρους και τους κόλπους της Ιερισσού και του Στρυμονικού. Η πόλη ιδρύθηκε το 655 π.Χ. από Ίωνες αποίκους της Άνδρου ενώ λίγο αργότερα έφτασαν άποικοι και από τη Χαλκίδα. Στα Στάγειρα γεννήθηκε το 384 π.Χ. ο Αριστοτέλης, ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες φιλόσοφους ερευνητές και διανοητές. Γονείς του ήταν ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αμύντα Β’ Νικόμαχος και η Φαιστίδα. Ανέλαβε τη διαπαιδαγώγηση του Μέγα Αλέξανδρου για οκτώ χρόνια όπου τον μύησε στα αριστουργήματα της Ελληνικής φιλοσοφίας και ποίησης δίνοντας έμφαση στον Όμηρο. Ο Αριστοτέλης απεβίωσε στη Χαλκίδα το 322 π.Χ., οι Σταγειρίτες όμως μετέφεραν επισήμως και έθαψαν τα οστά του μέσα στην πόλη τους. 
Σήμερα στα Στάγειρα εκτός από το άλσος Αριστοτέλους αξίζει να δείτε την εκκλησία Γένεσης της Θεοτόκου η οποία χτίστηκε το 1814 με τη βοήθεια της αγιορείτικης μονής Χιλανδαρίου ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει το ξωκλήσι Παναγούδα η Σπηλιώτισσα, χτισμένο μέσα σε βράχο. Εκεί πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις στις 8 Σεπτεμβρίου. 
Στο άλσος Αριστοτέλους εκτός από τον ανδριάντα του μεγάλου φιλόσοφου θα δείτε και 10 όργανα τα οποία δείχνουν μερικά από τα φυσικά φαινόμενα που γίνονται αναφορές στο σύγγραμμα του μεγάλου δασκάλου «Τα φυσικά». 

Φωτογραφίες

Τοποθεσία

Πόλεις & Χωριά

Ψαροχώρια

Τα γραφικά παραθαλάσσια χωριά οργανώθηκαν στην αρχή από οικογένειες ψαράδων. Στο λιμανάκι κάθε χωριού άραζαν τα καϊκια που επέστρεφαν μετά το ψάρεμα. Από το 1922

Περισσότερα »

Μαντεμοχώρια

Ονομάστηκαν Μαντεμοχώρια από την τούρκικη λέξη μαντέμ=ορυκτό. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας γνώρισαν μεγάλη οικονομική άνθιση που οφειλόταν στα μεταλλεία αργύρου και μολύβδου της ευρύτερης

Περισσότερα »

Κοινοποίηση

Share on facebook
Facebook
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn