Αρχαιολογικοί Χώροι

Αρχαία Όλυνθος
 
Η Όλυνθος, για έναν αιώνα, υπήρξε η σπουδαιότερη πόλη της Χαλκιδικής. Η κτίση της χάνεται στα μυθικά χρόνια. Από αρχαιολογικά ευρήματα προκύπτει ότι στη θέση της πόλης υπήρχε ένας αξιόλογος προϊστορικός οικισμός, του οποίου συνέχεια υπήρξε η πόλη των κλασικών χρόνων. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Όλυνθος ήταν γιος του βασιλιά της Θράκης Στρυμόνα και σκοτώθηκε σε κυνήγι λιονταριού. Μετά το θάνατό του ο αδελφός του Βράγγας έκτισε προς τιμή του την Όλυνθο. Η αρχαία Όλυνθος όπως αναφέραμε βρίσκεται στα υψώματα ανατολικά του χωριού. Ο χώρος είναι περιφραγμένος και η είσοδος είναι στη ΝΔ βάση των υψωμάτων, όπου βρίσκεται και το φυλάκιο του αρχαιοφύλακα. Ως την είσοδο υπάρχει αυτοκινητόδρομος καλής βατότητας. Η κίνηση μέσα στον αρχαιολογικό χώρο γίνεται μόνο με πεζοπορία. Η θέση της πόλης ήταν ταυτισμένη από τον περασμένο αιώνα. Οι κάτοικοι της περιοχής την ονόμαζαν “Πύργο” (όνομα που χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα από τους ντόπιους), εξαιτίας ενός βυζαντινού πύργου που ασφάλιζε το εκεί μετόχι της μονής Κασταμονίτου του Αγίου Όρους. Από τον πύργο αυτόν σώζεται σήμερα μόνον η θεμελίωσή του στο νότιο άκρο της πόλης. Τα έτη 1928, 1931, 1934 και 1938 έγιναν εκτεταμένες ανασκαφικές έρευνες από αμερικανική αρχαιολογική αποστολή με τη διεύθυνση του καθηγ. David M. Robinson. Τα συμπεράσματα των ανασκαφών έχουν δημοσιευτεί σε δώδεκα ογκώδεις τόμους, οι οποίοι αποτελούν για τους αρχαιολόγους βασικό έργο για τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής τέχνης. Μια όμως από τις σημαντικότερες προσφορές του Robinson είναι η ολοκληρωμένη εικόνα που μας έδωσε για την πολεοδομική οργάνωση μιας πόλης των κλασικών χρόνων. Η ακρίβεια του πολεοδομικού σχήματος της Ολύνθου μας βοηθάει να κατανοήσουμε πως εφαρμοζόταν το Ιπποδάμειο πολεοδομικό σύστημα. Κάθε οικοδομικό τετράγωνο περιλάμβανε συνήθως δέκα κατοικίες, οι οποίες είχαν εσωτερική αυλή και εκτός από τα απαραίτητα δωμάτια, βοηθητικούς χώρους με τρεχούμενο νερό και σύστημα αποχέτευσης. Η συνολική εντύπωση που προσφέρει η πόλη είναι λιγότερο ενδιαφέρουσα από την εντύπωση άλλων μεγάλων συγχρόνων της πόλεων: τα σπίτια είναι ταπεινά, λείπουν οι μεγάλοι κοινόχρηστοι χώροι και όλα είναι μέτρια, εκτός βέβαια από τις λίγες βίλες, οι οποίες όμως βρίσκονται έξω από την κυρίως πόλη. Η πόλη ήταν οχυρωμένη με πλινθόκτιστο τείχος, πάνω στο οποίο “ακουμπούσαν” οι πρώτες σειρές των σπιτιών. Η αγορά της πόλης τοποθετείται σ’ έναν ελεύθερο χώρο με στοά, ο οποίος εντοπίστηκε στον αυχένα που ενώνει τον παλιό με τον νέο οικισμό. Τα ευρήματα των ανασκαφών βρίσκονται στα μουσεία της Θεσσαλονίκης και του Πολυγύρου. 

Αρχαία Τορώνη

Η Τορώνη, στο ΝΔ. άκρο της χερσονήσου Σιθωνίας της Χαλκιδικής, ιδρύθηκε από τους Χαλκιδείς της Εύβοιας κατά τη διάρκεια του 8ου-7ου αιώνα π.Χ. Το λιμάνι της Τορώνης τοποθετείται ανατολικά της Ληκύθου, του μικρού ακρωτηρίου που υψώνεται σήμερα 13 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, στα Βόρεια της αρχαίας πόλης. Μέσα στη θάλασσα, σε απόσταση 35μ. περίπου από τη σύγχρονη ακτογραμμή και σχεδόν παράλληλα με αυτήν εντοπίζεται κρηπίδωμα μήκους 60μ. και πλάτους σχεδόν 2 μ.. Μέρος του τείχους είναι ευδιάκριτο στο βυθό της θάλασσας.

 

 

Αρχαία Άκανθος
 
Η αρχαία Άκανθος βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά της Ακτής, της ανατολικής χερσονήσου της Χαλκιδικής, στη θέση της σημερινής Ιερισσού. Ο Θουκυδίδης αναφέρει την Άκανθο, ενώ ο Πλούταρχος την θεωρεί μεικτή αποικία Ανδρίων και Χαλκιδέων. Η αρχαία πόλη εκτείνεται σε γραφική λοφοσειρά, 600 μέτρα περίπου νοτιοανατολικά από τον οικισμό της Ιερισσού, όπου διατηρούνται λείψανα των τειχών, ένα εντυπωσιακό τμήμα της ακρόπολης, διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη και οικοδομικά απομεινάρια ελληνιστικών χρόνων. Στον ίδιο αρχαιολογικό χώρο σώζονται μία ερειπωμένη βυζαντινή εκκλησία και δύο μεταβυζαντινές. Η Άκανθος δεν έχει ανασκαφεί ακόμη συστηματικά αντίθετα με τη νεκρόπολη, που η έρευνά της άρχισε ήδη από το 1973. Ιδιαίτερα εκτεταμένος ο χώρος του νεκροταφείου κατέχει το παράλιο τμήμα της Ιερισσού και αριθμεί μέχρι σήμερα περισσότερους από 600 τάφους.


Αρχαία Στάγειρα
 

Τα αρχαία Στάγειρα βρίσκονται περί τα 500 μέτρα ΝΑ του σημερινού οικισμού της Ολυμπιάδας, πάνω σε μια μικρή, ορεινή και όμορφη χερσόνησο που ονομάζεται “Λιοτόπι”. Η πόλη ιδρύθηκε το 655 π.Χ., από Ίωνες αποίκους της νήσου Άνδρου και καταλάμβανε και τους δύο λόφους αυτής της χερσονήσου, τον παραθαλάσσιο δηλ. Βόρειο κι ένα μεγαλύτερο Νότιο, που χωρίζονται μεταξύ τους με χαμηλό αυχένα. Η θέση της πόλης που είναι σε όλους γνωστή ως η πατρίδα του Αριστοτέλη, ταυτίζεται με βεβαιότητα τόσο από τις αναφορές των αρχαίων συγγραφέων, όσο και από τις έρευνες σύγχρονων μελετητών. Στον αρχαιολογικό χώρο σήμερα σώζονται: Ο οχυρωματικός περίβολος του 500 π.Χ., Η Ακτόπολη, η δεξαμενή και ο κεντρικός υδροδοτικός αγωγός, η στοά όπου βρισκόταν η αγορά της πόλης και τμήματα ελληνιστικών κατοικιών.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Γεννήθηκε στα Στάγειρα το 384 π.Χ. Πατέρας του ήταν ο Νικόμαχος, γιατρός του βασιλιά Αμύντα Β΄ και μητέρα του η Φαιστίς ή Φαιστιάς. Οι γονείς του πέθαναν νωρίς και τη φροντίδα του μικρού Αριστοτέλη ανέλαβε ο Πρόξενος, συγγενής του από τον Αταρνέα, μία πόλη της Μυσίας. Σε ηλικία 18 ετών κατέβηκε από τα Στάγειρα στην Αθήνα, όπου και φοίτησε για 20 ολόκληρα χρόνια στην Πλατωνική Ακαδημία, μέχρι δηλαδή το θάνατο του Πλάτωνα το 347 π.Χ. Λίγο πριν ο Αριστοτέλης είχε ιδρύσει σχολή στην ₼σσο της Τρωάδας, ως παράρτημα της Ακαδημίας. Τότε παντρεύτηκε την Πυθιάδα από τον Αταρνέα. Στην περιοχή της Τρωάδας έμεινε 3 χρόνια και κατόπιν πέρασε στην Λέσβο, όπου συνδέθηκε φιλικά με τον Θεόφραστο, τον οποίο άφησε αργότερα διάδοχο στη σχολή της Αθήνας. Στη Λέσβο έμεινε 2 χρόνια, μέχρι δηλαδή το 343 π.Χ., οπότε και τον κάλεσε στην Πέλλα ο Φίλιππος Β΄ ως δάσκαλος του γιου του Αλέξανδρου. Η εκπαίδευση του Αλέξανδρου κράτησε 3 χρόνια, μέχρι δηλαδή το 340 π.Χ. Στη συνέχεια ο Αριστοτέλης αποσύρθηκε στα Στάγειρα, όπου και ξαναπαντρεύτηκε, αυτή τη φορά με τη συμπατριώτισσα του Χερφυλλίδα (ή Ερπυλλίδα). Στην Αθήνα επέστρεψε το 335 π.Χ., οπότε και ίδρυσε δική του σχολή, το Λύκειο, που αργότερα ονομάστηκε Περίπατος. Διηύθυνε τη σχολή αυτή για 12 χρόνια, διάστημα στο οποίο συντελέστηκε ολόκληρο το θαυμαστό του έργο. Μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου, κατηγορήθηκε από τους εχθρούς του “επί ασεβεία” και κατέφυγε στη Χαλκίδα, όπου είχε ένα κτήμα, κληρονομιά από τη μητέρα του. Εκεί στη Χαλκίδα και σε ηλικία 63 ετών, τον βρήκε ο θάνατος σ’ ένα χρόνο, το 322 π.Χ. άφησε δύο παιδιά, την Πυθιάδα και το Νικόμαχο. Σύμφωνα με μια μεταγενέστερη γραπτή παράδοση, ένα χρόνο μετά το θάνατο του Αριστοτέλη στη Χαλκίδα, οι Σταγειρίτες μετέφεραν επισήμως κι έθαψαν τα οστά του μέσα στην πόλη τους. Αναφέρεται ότι έγινε τότε μεγαλοπρεπής τελετή, ότι ιδρύθηκε μεγάλος βωμός στον τάφο του φιλοσόφου και ότι καθιερώθηκε προς τιμήν του ετήσια γιορτή, τα “Αριστοτέλεια”. Σήμερα γίνονται προσπάθειες για την αναβίωση της μεγάλης αυτής γιορτής των “Αριστοτέλειων”. Οι πρώτες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις έγιναν το καλοκαίρι του 1996 και σημείωσαν μεγάλη επιτυχία.

Πληροφορίες για το ΑΛΣΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ στα Στάγειρα:  Δημοτική επιχείρηση Σταγείρων Ακάνθου: τηλ. 23770 21130, e-mail: desa@ierissos.gr

Φωτογραφίες

Τοποθεσία

Ιστορία & Πολιτισμός

Βυζαντινά Μνημεία

Βυζαντινός Πύργος Προσφορίου (Ουρανούπολη)  Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους και καλύτερα σωζόμενους μετοχιακούς πύργους της Χαλκιδικής. Έχει ύψος 22μ., υπόγειο, ισόγειο και τέσσερις ορόφους

Περισσότερα »

Μουσεία

Αρχαιολογικό μουσείο (Πολύγυρος) Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πολύγυρου είναι το σημαντικότερο αρχαιολογικό μουσείο στη Χαλκιδική και βρίσκεται στην πλατεία “Ηρώων” στο κέντρο της πόλης. Το Μουσείο

Περισσότερα »

Κοινοποίηση

Share on facebook
Facebook
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn